مطالعه جنبه های مختلف جوانه زنی بذر کوشیا (kochia scoparia l.) به عنوان گیاه علوفه ای جدید

جوانه زنی یکی از بحرانی ترین مراحل زندگی گیاه است که می تواند تحت تاثیر شرایط محیطی قرار گیرد. هدف از این مطالعه یافتن اطلاعات پایه از بذر کوشیا و بررسی واکنشهای جوانه زنی آن در شرایط مختلف محیطی است. به این منظور آزمایشی در مزرعه دانشکده کشاورزی، آزمایشگاه فیزیولوژی و تحقیقات عالی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. آزمایشات آزمایشگاهی شامل 1) هشت سطح پتانسیل آب (25/0- ، 5/0- ، 75/0- ، 1- ، 25/1- ، 5/1- ، 75/1- و 2- مگاپاسکال) و آب مقطر (شاهد) و هشت سطح دمایی شامل (5، 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40 درجه سانتی گراد) 2) هشت سطح شوری (5، 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40 دسی زیمنس بر متر) و آب مقطر (شاهد) و هشت سطح دمایی (5، 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40 درجه سانتی گراد) 3) پرایمینگ با آب (2، 4 و 8 ساعت) و عدم پرایمینگ، سه سطح شوری (10،20 و30 دسی زیمنس بر متر) و نیز آب مقطر (شاهد) 4) شش سطح ph (4 تا 9) و آب مقطر (شاهد) و سه سطح دمایی(5، 15 و 25 درجه سانتی گراد) 5) شش دز پرتو گاما (50، 100، 200، 300 و 400 گری) و بذرهای پرتو ندیده (شاهد)، سه سطح شوری (10،20 و30 دسی زیمنس بر متر) و آب مقطر (شاهد) 6) شش دوره غرقاب (به مدت 0، 1، 3، 7، 14 و 21 روز)و هفت عمق غرقاب (0، 1، 2، 3، 4، 5، 6 و 7 سانتی متر) 7) تهیه میکروگراف های الکترونی بذر کوشیا. نتایج نشان داد بالاترین سرعت جوانه زنی در دمای 25 درجه سانتیگراد و در تیمار شاهد مشاهده شد. با کاهش پتانسیل آب سرعت جوانه زنی در تمامی تیمارهای دمایی کاهش میانگین زمان جوانه زنی افزایش یافت. دماهای کمینه، بهینه و بیشینه برای کوشیا به ترتیب 4/3، 25 و 7/43 درجه سانتی گراد بدست آمد. سرعت جوانه زنی در هر سه جز از جمعیت غیر خطی و از نوع درجه دو بود. بالاترین درصد جوانه زنی در دمای 25 درجه سانتی گراد و در تیمار شاهد رخ داد. کمترین و بیشترین میانگین زمان جوانه زنی به ترتیب در دمای 25 درجه سانتی گراد در شاهد و 10 درجه سانتی گراد در 35 دسی زیمنس بر متر مشاهده شد. همچنین افزایش سطح تنش شوری باعث کاهش شاخص جوانه زنی، میانگین وزن خشک و طول گیاهچه شد. ساعت هیدروپرایمینگ 4 و 8 ساعت سبب کاهش درصد جوانه زنی نهایی، سرعت جوانه زنی، شاخص جوانه زنی و افزایش میانگین زمان جوانه زنی در بذور کوشیا شد. درصد جوانه زنی کوشیا در محلول اسیدی (4) و محلول قلیایی (9) درصد جوانه زنی نهایی تقریبا در حدود 50 درصد بود. در شرایط عدم تنش شوری، بذور شاهد کوشیا (پرتو ندیده) بالاترین صفات جوانه زنی مذکور را به خود اختصاص داد. همچنین با افزایش دوره غرقاب درصد جوانه زنی نسبت به شاهد کاهش نشان داددر طول فصل رشد از درصد رطوبت و میزان نشت الکترولیت ها بذور کاسته شد و کوشیا خوابی حدودا 80-90 روزه را نشان داد.